خرگوش‌ها جزو بامزه‌ترین و البته بی‌دردسرترین حیوانات خانگی هستند و به همین خاطر محبوبیت زیادی بین دوست‌دارانِ نگهداری از حیوانات خانگی دارند.
بی‌اغراق می‌توان گفت که مسئله تغذیه خرگوش‌ها، جزو مهم‌ترین مسائلی است که به عنوان سرپرست یک خرگوش باید بدانید چراکه تغذیه اشتباه، منجر به رشد بیش‌ازحد دندان‌های خرگوش شده و این اتفاق، عواقب بد و گاهاً جبران ناپذیری را به دنبال خواهد داشت.

  • تغذیه بچه خرگوش

بچه خرگوش‌ها از بدو تولد تا شش الی هشت هفتگی باید از شیر مادر تغذیه کنند. آن‌ها تا حوالی دو یا سه هفتگی فقط شیر مادر می‌خورند اما بعد از این سن، معمولا خوردن غذاهای جامد را هم در کنار شیر مادر شروع می‌کنند.
اگر بچه خرگوش به مادر خود دسترسی نداشت، بهترین گزینه جایگزین، شیر خشک مخصوص بچه گربه یا شیر بز است. شیر گاو برای بچه خرگوش مناسب نیست چراکه چربی کم و کلسیم بالایی دارد و این موضوع روی سلامت و رشد بچه خرگوش اثر منفی خواهد داشت.
بعد از دو الی سه هفتگی، بچه خرگوش می‌تواند در کنار شیر، علوفه هم مصرف کند. بهترین علوفه برای بچه خرگوش یونجه است چراکه نسبت به گیاهان دیگر پروتئین و کلسیم بیشتر و‌ فیبر کمتری دارد و‌ باعث وزن گرفتن بچه خرگوش می‌شود.
همزمان با مصرف علوفه، باید آب کافی هم در اختیارش بگذارید تا بدنش هیدراته بماند.
از یک ماهگی به بعد، می‌توان در کنار علوفه و شیر، پلت‌های تجاری یونجه را هم در اختیار بچه خرگوش گذاشت.
نکته مهم درمورد تهیه پلت: از پلت‌های علوفه استفاده کنید و پلت‌هایی که حاوی آجیل، غلات و دانه‌های گیاهی هستند را تهیه نکنید چراکه اینکار خرگوش شما را بدغذا می‌کند و جز پلت غذای دیگری را نخواهد خورد و این پلت‌ها غذای سالمی برای خرگوش‌ نیست.
میوه و سبزیجات مجاز و سایر علوفه‌های مجاز را هم در مقدار خیلی کم به بچه خرگوش بدهید فقط در حدی که به طعم‌های مختلف عادت کند و در سنین بالاتر که باید در رژیم غذایی‌اش تغییراتی حاصل کنید، مشکلی پیش نیاید.
هر چه سن بچه خرگوش بالاتر می‌رود، رژیم غذاییشان باید تغییر کند و پروتئین کمتر و فیبر بیشتری داشته باشد. در ادامه مطلب درمورد رژیم غذایی یک خرگوش بالغ صحبت می‌کنیم.

  • تغذیه خرگوش بالغ

برخلاف تصور، غذای اصلی خرگوش بالغ، هویج و کاهو نیست! خرگوش‌ها هم درست مثل ما از تنوع غذایی لذت می‌برند و باید برنامه غذایی مناسبشان را رعایت کنیم تا هم دچار رشد بی‌رویه دندان‌ها نشوند و هم تمام مواد موردنیازشان را دریافت کنند.
به طور کلی، ۸۰ درصد غذای خرگوش در روز باید علوفه و یونجه خشک، ۱۰ درصد سبزیجات تازه، ۵ درصد میوه و ۵ درصد هم پلت علوفه باشد.
برای خرگوش بالغ، میزان یونجه مصرفی باید خیلی کمتر نسبت به بچه خرگوش باشد چراکه برای کنترل رشد دندان‌ها، مهم‌ترین چیز فیبر است و یونجه نسبت به سایر علوفه‌ها فیبر کمتری دارد پس بهتر است میزان یونجه را خیلی کمتر کنید و بیشتر از سایر علوفه‌ها از جمله تیموتی استفاده کنید.

درمورد سبزیجات، گفتیم که ۱۰ درصد سهم غذای روزانه را شامل می‌شود. این ۱۰ درصد حدودا معادل روزانه ۴۰ الی ۵۰ گرم به ازای هر کیلو وزن بدن است.

بعضی از سبزیجات مفید و بی‌خطر برای خرگوش‌ها عبارتند از:

برگ هویج، قطعات کوچک کرفس، برگ گشنیز، ریحان، نعنا، جعفری، شوید، برگ تربچه، کاهو، فلفل دلمه‌ای، خیار، کدو سبز، اسفناج، شاهی، قاصدک…
البته این لیست باتوجه به شرایط هر خرگوشی متغیر است. برای مثال اگر خرگوشی دچار مشکلات مجاری ادراری باشد نباید از جعفری، اسفناج، شاهی و قاصدک استفاده کنیم چون کلسیم بالایی دارند اما اگر خرگوشی دچار مشکلات استخوانی باشد اتفاقا این سبزیجات برایش مناسبند.
نکته: به طور کلی بهتر است به خرگوشتان اسفناج و کلم ندهید چراکه این سبزیجات بخاطر مقادیر بالای اوگزالات و گواتروژن، در دراز مدت سلامت خرگوشتان را به خطر می‌اندازند.

در مورد میوه، باید بدانید که اکثر میوه‌ها مجازند اما میوه‌هایی مثل موز و انگور که قند زیادی دارند را فقط مجازید به عنوان تشویقی و‌ در حد دو الی سه بار در ماه آن هم فقط چند قطعه خیلی کوچک به خرگوشتان بدهید.
به طور کلی، بهتر است هفته ای یک تا دوبار و در حد دو بند انگشت میوه به خرگوش بدهید.
بعضی از میوه‌های مجاز عبارتند از: سیب (بدون دانه)، کیوی، انبه، هلو، گلابی، آناناس، توت فرنگی، بلوبری، هندوانه، آلو، گیلاس (بدون هسته) و …
هیچ میوه‌ای را همراه با هسته یا دانه به خرگوش ندهید.
نکته: میوه‌ها و سبزیجات له شده، گندیده یا کپک زده را به خرگوش ندهید!

درمورد پلت، در سنین رشد از پلت یونجه و در سنین بالاتر از پلت‌های علوفه استفاده کنید.
مقدار مصرف پلت هم به سن و وزن خرگوش بستگی دارد ولی معمولا ۱۰ عدد پلت در روز می‌تواند استفاده شود.
نکته: از خرید پلت‌هایی که حاوی مغزیجات، ذرت و دانه‌ها هستند خودداری کنید؛ چراکه هم برای سلامت خرگوش مضرند و هم خرگوش را بدغذا می‌کنند.

  • تغذیه خرگوش در دوران بارداری

همان‌طور که گفته شد، بهتر است علوفه مصرفی خرگوش بالغ یونجه نباشد و از علوفه‌های دیگری برای تغذیه‌اش استفاده شود. اما این قضیه درمورد خرگوشی که باردار شده، صادق نیست.
غذای خرگوش باردار باید حاوی مقدار زیادی یونجه باشد. در تمام طول روز علوفه باید در دسترسش باشد که بهتر است بخش زیادی از این علوفه (تا هشتاد درصد) یونجه باکیفیت باشد. سبزیجات تازه و پلت هم به خرگوش حامله بدهید فقط مراقب باشید که خرگوشتان اضافه وزن پیدا نکند چراکه چاقی می‌تواند عوارض و مشکلات دوره بارداری و زایمان را بیشتر کند.
میزان پلت مصرفی یک خرگوش باردار: به ازای هر ۲ تا ۳ کیلو وزن بدن خرگوش، ۱۶ تا ۳۲ گرم پلت

  • تغذیه خرگوش در دوران شیردهی

در دوران شیردهی هم مانند بارداری بدن خرگوش مادر به مواد مغذی زیادی احتیاج دارد چون هرروز باید پروتئین زیادی بسازد.
در فصل تابستان یونجه و شبدر و در فصل زمستان سیلاژ (گیاهان نگداری شده در سیلو)، خوراک مناسبی برای خرگوش شیرده است.
بعضی سبزیجات مثل جعفری و جوانه شوید هم بدن حیوان را تحریک می‌کنند تا شیر بیشتری تولید کند.

پس به صورت کلی، غذای اصلی خرگوش بالغ نباید یونجه باشد و بهتر است از علوفه‌های پرفیبرتری مثل تیموتی تغذیه شوند؛ مگر اینکه خرگوش بالغ آبستن یا شیرده باشد.

با رعایت همین نکات تغذیه‌ای ساده، خرگوشی سالم‌تر و خوشحال‌تر دارید که سال‌های زیادی بدون مشکلات دندانی در کنار شما زندگی خواهد کرد.

منبع: تحریریه وهمن، تایید شده توسط دامپزشک