هاری، یک بیماری ویروسی حاد و کشنده است که سیستم عصبی مرکزی پستانداران خون‌گرم را تحت تاثیر قرار می‌دهد. این بیماری از طریق بزاق حیوان آلوده، معمولا به واسطه گاز گرفتگی، به انسان منتقل می‌شود.


منبع ویدیو: دانشگاه علوم پزشکی لرستان

عامل بیماری:

عامل بیماری هاری، ویروسی از خانواده لیساویروس‌ها (Lyssa virus) است که به سلول‌های عصبی حمله می‌کند. این ویروس در بزاق حیوان آلوده وجود دارد و می‌تواند از طریق زخم یا خراشِ روی پوست یا غشاهای مخاطی وارد بدن شود.

راه‌های انتقال:

• گزش: شایع‌ترین راه انتقال هاری، گاز گرفتگی توسط حیوان آلوده، به خصوص سگ، است.
• تماس بزاق حیوان آلوده با زخم یا غشاهای مخاطی: این امر می‌تواند از طریق لیسیدن زخم، خراش یا غشاهای مخاطی مانند چشم، بینی و دهان رخ دهد.
• پیوند عضو: پیوند عضو از فردی که به هاری مبتلا بوده است، می‌تواند بیماری را به فرد گیرنده منتقل کند.

علائم:

علائم هاری معمولاً 1 تا 3 ماه پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می‌شود، اما این دوره می‌تواند از چند روز تا چند سال متغیر باشد.علائم اولیه شامل تب، سردرد، خستگی، درد عضلات و بی‌حسی یا سوزن سوزن شدن در محل زخم است.
با پیشرفت بیماری، علائم شدیدتر می‌شوند و شامل:
• اختلالات رفتاری: اضطراب، آشفتگی، پرخاشگری، توهم و هذیان
• فلجی
• افزایش ترشح بزاق
• هیدروفوبی: ترس از آب
• دیسفاژی: مشکل در بلع
• تنفس دشوار

تشخیص:

تشخیص هاری بر اساس علائم، سابقه تماس با حیوان آلوده و آزمایش‌های آزمایشگاهی انجام می‌شود. آزمایش سرولوژی برای بررسی وجود آنتی‌بادی‌های هاری در خون انجام می‌شود. همچنین می‌توان از تست آنتی‌ژن مستقیم برای بررسی وجود ویروس در بافت مغز استفاده کرد.

درمان:

هیچ درمان قطعی برای هاری پس از ظهور علائم وجود ندارد.

پیشگیری:

بهترین راه برای پیشگیری از هاری، واکسیناسیون است. واکسیناسیون بلافاصله بعد از قرار گرفتن در معرض ویروس موثر است.

اقدامات دیگر برای پیشگیری از هاری:

• از تماس با حیوانات وحشی و ولگرد خودداری کنید.
• حیوانات خانگی خود را علیه هاری واکسینه کنید.
• در صورت گزش توسط حیوان، بلافاصله زخم را با آب و صابون بشویید و به مراکز واکسیناسیون هاری مراجعه کنید.

هاری بیماری خطرناک و کشنده اما قابل پیشگیری است. با آگاهی و اقدامات پیشگیرانه می‌توان از ابتلا به این بیماری مرگبار جلوگیری کرد.

منبع: تحریریه وهمن