اگر در گله‌ای، شاهد تلفات زنگوله‌ای و پرندگانی بی‌حال و ضعیف در سن ۳ الی ۶ هفته بودید، به بیماری گامبورو مشکوک شوید.
نام علمی اين بيماري infectious bursal disease يا IBD می‌باشد. گامبورو، يک عفونت ويروسی فوق‌العاده واگيردار در جوجه‌های جوان در سن 3-6 هفته است. هدف اين ويروس لنفوسيت‌های B می‌باشد كه در بورس در حال تزايدند. اوج فعالیت بورس بین هفته‌های سوم تا ششم است و به همین دلیل، در این سن، گله درگیر گامبوروی بالینی می‌شود. اگر زودتر و در سن زیر ۳ هفته، گله درگیر این ویروس شود، فرم تحت بالینی گامبورو را داریم. و در بالای ۶ هفتگی هم دیگر این بیماری را نداریم چراکه بورس تحلیل می‌رود پس ویروس دیگر بافت هدفی ندارد.

علائم بالینی

در این بیماران، شایع ترین علامت، وضعیت منقار در بستر است. باید این وضعیت را با زمین گیری‌ای که به علت فلجی است، تفریق کنیم. در گامبورو فلجی یا حتی لنگش نداریم، بلکه به علت بی‌حالی شدید، پرنده چند قدمی حرکت می‌کند و باز می‌ایستد یا می‌نشیند و منقارش را در بستر فرو می‌کند.

همچنین، تعدادی از پرندگان مبتلا، ممکن است به پشت و اطراف مقعد خود نوک بزنند.تعدادی از پرندگان هم اسهال آبکی و گچی دارند که حاکی از مشکلات دستگاه ادراری و رسوبات اورات است.

علائم کالبدگشایی

- خون ريزی، ترشحات و پرخونی در بورس فابرسيوس
- درگیری و خونریزی و تورم کلیه
- خونریزی منتشر روی عضلات، پیش‌معده، سنگدان و بافت‌های لنفاوی
- باتوجه به درگیری کلیه، لاشه نسبت به یک لاشه‌ی معمول، دهیدراته‌تر و سیانوزه‌تر است.

گامبوروی تحت بالینی چه آسیبی به گله می‌زند؟

همانطور که گفته شد، گامبوروی تحت بالینی در سنین زیر ۳ هفته، یعنی زمانی که بورس هنوز فعالیت کمی دارد، اتفاق می‌افتد. در این سن، هنوز لنفوسیت‌ها تکامل پیدا نکرده‌اند. همین لنفوسیت‌ها قرار است در آینده به هزاران لنفوسیت دیگر تبدیل شوند؛ پس اگر آسیب ببینند، ریشه لنفوسیت‌ها آسیب می‌بیند و در کل سیستم ایمنی بسیار ضعیف می‌شود. پس نتیجه گامبوروی تحت بالینی، تضعیف شدید سیستم ایمنی است. گله ای که درگیر گامبورو است مانند انسانی که ایدز دارد، تقریباً ایمنی هومورالش را از دست داده است که این موضوع، پیامدهایی را به دنبال دارد از جمله:
- رشد این پرندگان، به دلیل ضعف ایمنی، مختل می‌شود و چنین گله‌ای، سوددهی بالایی ندارد. (تا ۱۵ درصد کاهش سوددهی)
- چون ایمنی هومورال مختل شده است، گله پاسخ خوبی به واکسن نمی‌دهد.
- عوامل بیماری‌زایی که در یک پرنده سالم بیماری خفیفی ایجاد می‌کنند هم، برای این گله‌ها خطرناکند و می‌توانند باعث بیماری‌های جدی شوند. به همین دلیل در کل مصرف آنتی‌بیوتیک در گله درگیر گامبورو بالاست.

گامبوروی بالینی چه آسیبی به گله می‌زند؟

در فرم بالینی، تلفات داریم. اگر گله گوشتی درگیر گامبوروی بالینی شود، تا ۲۵ درصد تلفات خواهیم داشت. در پولت‌های تخمگذار که به گامبورو حساس‌تر هستند، تلفات به ۶۰ درصد هم می‌رسد.

مشخصات ویروس بیماری گامبورو

اين ويروس يک Birnaviridae است و به خیلی از ضدعفونی کننده‌ها مقاوم است.
بعضی از ويروس‌ها در دمای 56 درجه بعد از يک ربع از بين می‌روند در حالیكه اين ويروس در اين دما تا 5 ساعت بعد فعال می‌ماند. فرمالين كه یک ضدعفونی‌کننده بسیار قوی است، تازه بعد از 6 ساعت می‌تواند عفونت زايی ويروس را كم كند. يكی از ضدعفوني كننده هايی كه خيلی اثر قوی‌تری نسبت به بقيه دارد كلرامين 0.5 يا هالاميد است که در حوضچه‌های پرورش ماهی هم استفاده می‌شود.

پیشگیری و کنترل بیماری

رعایت مسائل امنیت زیستی و آماده‌سازی فارم، برای این ویروس به علت مقاومت بالایی که دارد، باید با حساسیت و شدت بیشتری انجام شود.
همچنین واکسیناسیون هم در پیشگیری از این بیماری نقش مهمی دارد.
چون در گامبورو، كليه‌ها درگير هستند، از تركيبات بهبود دهنده كليه‌ها كه حاوی تركيبات شيميايی و گياهی است استفاده می‌كنيم كه این ترکیبات، کمک می‌کنند تا اسهال سفيد برطرف شود.

اگر گله ای دارید که درگیر گامبورو شده، نگران نباشید. وهمن همیشه کمکتون می کنه تا بهترین تصمیم رو بگیرید و مسیر درمانی درستی رو پیش ببرید.

یکی از بهترین مکمل‌هایی که میتونید برای این سندرم استفاده کنید، محلول خوراکی هپارنال هست که با مراجعه به لینک زیر، می‌تونید از محتویات و مشخصات تکمیلی این محصول عالی، مطلع بشید.

محلول خوراکی هپارنال (Heparrenal)

از تركيبات مولتی ويتامين و الكتروليت هم برای جبران خسارت هایی كه به كليه وارد شده است می‌توانيم استفاده كنيم.

با توجه به بحث تضعيف ايمنی، می‌توانيم از تركيبات شيميایی و گياهی محرک سيستم ايمني استفاده كنيم.

محلول خوراکی مولتیکس

همچنین بهتر است بعد از يک هفته، از آنتي بيوتيک‌ها براي جلوگيری از كولي باسيلوز و عفونت های ثانويه ديگر استفاده كنيم.

نکته پایانی

در کل، در پایان دوره نبايد از گله ای كه دچار گامبورو شده است انتظار يک گله سالم و پربازده را داشته باشيم. به همین دلیل، نقش پیشگیری، خیلی مهم‌تر از کنترل و درمان است.

منبع: تحریریه وهمن