این سندرم، یک بیماری غیرعفونی است و به علت تجمع بیش از حد چربی در کبد و محوطه شکمی طیور، ایجاد می‌شود. نهایتاً باعث پارگی کبد، خونریزی و مرگ ناگهانی پرنده در اثر خونریزی داخلی می‌شود.
احتمال ایجاد سندرم کبد چرب در کدام پرندگان بیشتر است؟
این بیماری، بیشتر در پرندگانی که دوره پرورش طولانی‌تری دارند، مثل مرغ تخمگذار و مادر رخ می‌دهد. همچنین، اغلب پرندگانی که دچار اضافه وزن هستند درگیر می‌شوند که نتیجه آن، کاهش تولید و حتی تلفات است.
علل ایجاد سندرم کبد چرب چیست؟
تغذیه نامناسب می‌تواند یکی از عوامل اصلی در بروز سندرم کبد چرب طیور باشد. در واقع، مصرف غذایی با محتوای بالای چربی و کمبود مواد مغذی مهم مانند ویتامین E، سلنیوم، منیزیم و روی می‌تواند باعث به وجود آمدن سندرم کبد چرب شود.
زمانی که جیره پرانرژی، مثل جیره‌هایی که بر پایه ذرت و گندم هستند، در دسترس پرنده باشد و از طرفی فعالیت پرنده کم باشد، تجمع چربی در کبد اتفاق می‌افتد که در ادامه، این بیماری را باعث می‌شود.
پرندگانی که در قفس نگهداری می‌شوند، اگر جیره‌های پرانرژی را طولانی مدت دریافت کنند، دچار توازن(بالانس) مثبت انرژی و نهایتاً کبد چرب می‌شوند.
همچنین، استرس گرمایی هم موثر است. در گرمای بالا، انرژی مصرفی پرنده کمتر می‌شود که این عامل هم باعث توازن مثبت انرژی و متعاقباً کبد چرب می‌شود.
گفته شده که سطح بالای استروژن هم می‌تواند دلیلی بر ایجاد این سندرم باشد. در یک آزمایش، به مرغ های تخمگذار استروژن تزریق کرده اند و این کار، باعث القای سندرم خونریزی کبد چرب در آن‌ها شد.
مایکوتوکسین‌ها از جمله آفلاتوکسین که توسط غلات آلوده وارد جیره طیور می‌شود هم، باعث تجمع لیپیدها در کبد و ایجاد کبد چرب می‌شود.
همچنین استفاده از جیره فاسد به علت افزایش اوریک اسید، باعث کاهش قدرت و قوام بافت کبد و در نهایت سبب شکنندگی و خونریزی کبد می‌شود.
علایم پاتولوژی و کالبدگشایی پرندگان درگیر با سندرم کبد چرب چیست؟
این پرندگان معمولاً چاق هستند.
پرندگان تلف شده معمولا دارای سر، ریش، تاج و پوست رنگ پریده هستند.
همچنین، کبدشان بزرگ و پر از چربی است که معمولاً قوام خود را از دست داده و مستعد پارگی است. این کبد اغلب به علت تجمع چربی، زرد رنگ است و لبه‌های تیزش هم به لبه‌های گرد تبدیل شده است.
همچنین ممکن است در محوطه شکمی لخته خون مشاهده شود که به علت پارگی کپسول کبد است.
سندرم کبد چرب چه اثرات مخربی را سبب می‌شود؟
در گله‌های مادر و تخمگذار، کاهش تولید تخم مرغ و کاهش وزن را داریم چراکه اختلال در تولید صفرا باعث اختلال در هضم و جذب چربی‌ها و اسیدهای چرب می‌شود. همچنین اختلال در متابولیسم کربوهیدات‌ها، لیپیدها و پروتئین هم علت دیگری برای این اتفاق است.
اختلال در سنتز پروتئین‌های پلاسما و فیبرینوژن‌ها، علاوه بر کاهش تولید، باعث افزایش بروز ضایعات جلدی و آسیت هم می‌شود.
از دیگر وظایف کبد، تولید و تخریب سلول‌های خونی است که به علت اختلال در کبد، این تولید و تخریب هم مختل می‌شود که باعث کاهش تولید و همچنین کاهش هچ جوجه ها در مرغ مادر خواهد شد.
از طرفی، توانایی کبد در از بین بردن سموم هم کم می‌شود که متعاقباً کاهش تولید و افزایش تلفات را خواهیم داشت.
پیشگیری و درمان
توازن مناسب انرژی جیره از مهم ترین نکات برای پیشگیری و درمان این بیماریست. در ابتدای تولید، انرژی بالایی موردنیاز است اما انرژی موردنیاز با کاهش تولید کم می‌شود. به همین دلیل باید حتما جیره را تغییر دهیم تا با کاهش انرژی، از چاقی مرغ‌ها جلوگیری کنیم.
خطر مصرف بیش از حد خوراک و انرژی زمانی که پرندگان با خوراک پلت یا کرامبل تغذیه شوند بیشتر است، از این رو، توصیه می‌شود در گله‌های مستعد کبد چرب، از خوراک مش (آردی) با دانه بندی مناسب استفاده شود.
همچنین، استفاده از چربی به جای کربوهیدرات (به شرط ثابت نگه داشتن سطح انرژی)، خطر ایجاد کبد چرب را کاهش می‌دهد. چراکه هضم چربی در مقایسه با کربوهیدرات، تنش کم‌تری را در کبد ایجاد می‌کند.
علاوه بر اهمیت توازن انرژی، جیره پرنده باید حاوی مقادیر مناسبی از بعضی ویتامین‌ها و موادمعدنی باشد که در ادامه توضیح می‌دهیم.
ویتامین E و سلنیوم، هر دو آنتی اکسیدان هستند و وجودشان در جیره الزامیست.
مکمل‌هایی که حاوی ترکیبات لیپوتروفیک هستند، مانند کولین، متیونین و ویتامین ب۱۲، به سلامت کبد و عدم تجمع چربی کمک می‌کنند.
کمبود کلسیم هم می‌تواند باعث ایجاد این سندرم شود پس حتما میزان کافی کلسیم و ویتامین د را از طریق جیره تامین کنید.
و در آخر اینکه، گله را از هرگونه استرسی دور کنید. استرس گرمایی باعث افزایش وقوع این بیماری در گله‌های تخمگذار می‌گردد.
اگر گله ای دارید و این مشکل برایشان پیش آمده است، نگران نباشید. وهمن همیشه کمکتون می کنه تا بهترین تصمیم رو بگیرید و مسیر درمانی درستی رو پیش ببرید.
یکی از بهترین مکمل‌هایی که میتونید برای این سندرم استفاده کنید، محلول خوراکی لیووستین هست که با مراجعه به لینک زیر، میتونید از محتویات و مشخصات تکمیلی این کبدشور عالی، مطلع بشید.
کبدشور خوراکی لیووستین (Livostin)
سخن پایانی
داشتن یک کبد سالم برای حفظ تولید تخم‌مرغ‌های با کیفیت در طول دوره تخم‌گذاری، کلیدی است. کبد چرب باعث کاهش تولید زرده می‌شود. علاوه بر این فعال شدن ویتامین D3 مختل شده و سوخت‌وساز کلسیم و در نتیجه کیفیت پوسته تخم‌مرغ و تعداد تخم‌مرغ‌های مرغوب را تحت تأثیر قرار می‌دهد. به منظور جلوگیری از بروز کبدچرب در مرغان تخمگذار، مطمئن شوید که پایش وزن بدن گله و مصرف خوراک به درستی انجام می‌شود.
منبع: تحریریه وهمن
دیدگاه خود را بنویسید