دکتر سوفی ماهندران درباره مزایای جایگاه‌های جفتی یا گروهی برای دامداران و گله‌ها بحث می‌کند. جایگاه انفرادی گوساله‌ها هنوز هم در بسیاری از کشورها به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما در بریتانیا، ما در حال بازگشت به سمت نگهداری گوساله‌ها در گروه‌های اجتماعی هستیم.

مفهوم جایگاه دوتایی در صنعت لبنیات جدید نیست، به طوری که در قراردادهای تقریباً یک دهه پیش، پذیرش این سیستم مدیریتی را ترویج کردند. همچنین، نظارت عمومی بر رفاه حیوانات مزرعه‌ای افزایش یافته و نگهداری گوساله‌ها در چندین نوبت سرتیتر روزنامه‌های بریتانیا شده است که فشار بر دامداران ما را برای برآورده کردن انتظارات عمومی از یک گوساله "شاد" افزایش می‌دهد. به عنوان یک دامپزشک، ما باید از دامداران خود حمایت کنیم تا به آنها در رفع این چالش‌ها کمک کنیم، و بهترین راه برای این کار اغلب رویکردی منطقی است که از شواهد برای اطلاع‌رسانی به توصیه‌های ما استفاده می‌کند.

چرا نگهداری انفرادی گوساله‌ها در گذشته بسیار رایج بود؟

در طول چند دهه گذشته، بسیاری از توصیه‌ها در مورد جایگاه گوساله‌ها بر نگهداری انفرادی متمرکز بودند، به طوری که حدود ۶۰٪ از مزارع بریتانیا قبل از سال ۲۰۱۰ از این سیستم استفاده می‌کردند (Marcé و همکاران، ۲۰۱۰). یکی از دلایل اصلی این بود که تصور می‌شد نگهداری انفرادی با کاهش خطر انتقال عوامل بیماری‌زای روده‌ای از طریق مسیرهای دهانی-مدفوعی (Barrington و همکاران، ۲۰۰۲) و کاهش خطر انتشار عوامل بیماری‌زای تنفسی از طریق هوا (Callan و Garry، ۲۰۰۲)، کنترل زیستی (Biocontainment) را بهبود می‌بخشد.

اساساً، با ایزوله کردن گوساله‌ها از یکدیگر، تصور می‌شد که خطر گسترش بیماری بین آنها کاهش می‌یابد. همچنین ممکن است مدیریت آغوز در گذشته تا حدودی ضعیف بوده که منجر به گوساله‌های بسیار آسیب‌پذیر می‌شده و بهترین راه حفاظت از آنها در دوره نوزادی، کاهش مواجهه با عوامل بیماری‌زا از طریق ایزوله کردن بوده است. با این حال، با توجه به اینکه قانون‌گذاری در مورد جایگاه گوساله‌ها تصریح می‌کند که گوساله‌های نگهداری شده در آغل‌های انفرادی باید همچنان تماس بصری و فیزیکی مستقیم با سایر گوساله‌ها داشته باشند، و حداکثر سنی که می‌توانند در آغل‌های انفرادی باقی بمانند تا هشت هفتگی است – (رجوع کنید به دستورالعمل‌های شورا 91/629/EEC و 97/2/EC، و مقررات رفاه حیوانات مزرعه‌ای (انگلستان) ۲۰۰۰ (SI 2000 No 1,870) برنامه ۴) – این بدان معناست که جایگاه انفرادی گوساله‌ها که مطابق با قانون باشد، در واقع کنترل زیستی را فراهم نمی‌کند.

علاوه بر این، ویروس‌های تنفسی توانایی انتقال در فواصل ۳.۸۵ متری بین آغل‌های انفرادی را نشان داده‌اند (Mars و همکاران، ۱۹۹۹)، که باز هم نشان می‌دهد این روش نگهداری آنقدرها هم که فکر می‌کنید محافظت ایجاد نمی‌کند. در حال حاضر، حدود ۳۸.۴٪ از مزارع بریتانیا از نگهداری انفرادی استفاده می‌کنند (Mahendran و همکاران، ۲۰۲۲)، با این روند که دامداران معمولاً گوساله‌ها را برای چند روز تا چند هفته اول زندگی در آنها نگهداری کرده و سپس به سیستم‌های جفتی یا گروهی منتقل می‌کنند.

گوساله‌ها چگونه یاد می‌گیرند؟

گاوها حیواناتی هستند که در گروه‌های اجتماعی زندگی می‌کنند و گوساله‌ها برای یادگیری از گله – به ویژه در مورد رفتارهای تغذیه‌ای – تکامل یافته‌اند. آنها همچنین دوست دارند با سایر گاوها تماس فیزیکی داشته باشند و حاضرند برای به دست آوردن تماس اجتماعی کامل با یک هم‌سن و سال (peer) تلاش زیادی کنند (Holm و همکاران، ۲۰۰۲). همچنین نشان داده شده است که حضور گوساله دیگر در موقعیت‌های استرس‌زا اثر آرام‌بخش بر واکنش‌های رفتاری دارد (Grignard و همکاران، ۲۰۰۰).

گوساله‌ها توانایی تقلید غریزی دارند، به این معنی که می‌توانند از دیگران مشاهده کرده و یاد بگیرند (Morgan، ۱۹۲۰)، و همچنین از تسهیل اجتماعی و یادگیری گروهی استفاده می‌کنند که فراوانی رفتارهایی را که قبلاً برای آنها شناخته شده است، هنگام مشاهده یا در حال تعامل با دیگران افزایش می‌دهد. این امر به راحتی از طریق افزایش مصرف خوراک در حضور یک رقیب یا دوست در حال تغذیه نشان داده می‌شود (Clayton، ۱۹۷۸؛ Keeling و Hurnik، ۱۹۹۶). این بدان معناست که نگهداری گوساله‌ها در آغل‌ها یا جایگاه‌های انفرادی توانایی آنها برای یادگیری را کاهش می‌دهد و می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند ترس از چیزهای جدید(Newphobia) شود، جایی که گوساله‌ها تمایلی به امتحان مواد غذایی جدید ندارند یا از آن تردید می‌کنند.

علاوه بر یادگیری اجتماعی و گروهی، گوساله‌ها قادر به تشکیل پیوندهای اجتماعی هستند (شکل ۱). Lindner و همکاران (۲۰۲۱) ترجیحات اجتماعی گوساله‌ها را در بهاربندهای اجتماعی (open arena) آزمایش کردند و دریافتند که گوساله‌های نگهداری شده به صورت جفتی زمان بیشتری را در نزدیکی هم‌آغل خود در مقایسه با گوساله‌های کمتر آشنا سپری کردند و در مجموع اجتماعی‌تر بودند.

شکل ۱. یک جفت گوساله نگهداری شده اغلب رفتار خود را هماهنگ می‌کنند و ساعت‌های زیادی را با هم دراز می‌کشند یا در جنب و جوش هستند.

گوساله‌ها همچنین در محیط‌های اجتماعی انگیزه پیدا میکنند و تلاش بیشتری برای بودن با یک شریک اجتماعی نسبت به تنها بودن انجام می‌دهند (Ede و همکاران، ۲۰۲۲).

آیا نگهداری جفتی برای گوساله‌ها مفید است؟

نگهداری جفتی کوچکترین نوع جایگاه اجتماعی است که مزایای یادگیری اجتماعی را ارائه می‌دهد، در حالی که برخی از مزایای مدیریتی را حفظ می‌کند.

در یک نظرسنجی از دامداران، پرورش‌دهندگان گوساله گزارش دادند که استفاده از نگهداری انفرادی به آنها کمک می‌کند تا رفتارهای تغذیه گوساله و در نتیجه سلامت گوساله‌ها را نظارت کنند، عمدتاً به این دلیل که می‌توانستند یک گوساله نگهداری شده انفرادی را با شیرش تنها بگذارند و بتوانند میزان مصرف آن را نظارت کنند (شکل ۲)، که در یک موقعیت گروهی امکان‌پذیر نیست (Mahendran و همکاران، ۲۰۲۲).

با توجه به اینکه کاهش مصرف خوراک یک علامت زودهنگام بیماری است، توانایی شناسایی گوساله‌هایی که به خوبی تغذیه نمی‌کنند، مهم است، و نگهداری انفرادی یک راه نسبتاً آسان و با نیاز به مهارت کم برای انجام این کار فراهم می‌کند. این نشان می‌دهد که استفاده موفقیت‌آمیز از جایگاه اجتماعی گوساله‌ها نیاز به تغییر در مدیریت دام و آموزش دارد تا به پرسنل گوساله‌دانی کمک کند گوساله‌های بیمار را از طریق تغییرات رفتاری، شناسایی زودهنگام علائم بالینی و استفاده از فناوری برای کمک به نظارت بر گوساله‌ها شناسایی کنند.

شکل ۲. نظارت بر مصرف شیر انفرادی راه خوبی برای تشخیص علائم اولیه بیماری است – گوساله‌های بیمار تحت بالینی اغلب در خوردن کند عمل می‌کنند یا تمام وعده غذایی خود را مصرف نمی‌کنند.

جایگاه اجتماعی مزایای دیگری نیز برای گوساله‌ها دارد؛ نگهداری جفتی باعث افزایش مصرف خوراک جامد می‌شود (Babu و همکاران، ۲۰۰۴؛ Costa و همکاران، ۲۰۱۵؛ De Paula Vieira و همکاران، ۲۰۱۰؛ Liu و همکاران، ۲۰۱۹)، که منجر به افزایش وزنی مشابه یا حتی بیشتر از گوساله‌های نگهداری شده انفرادی می‌شود – به ویژه در دوره از شیرگیری. این امر تأیید می‌کند که نگهداری اجتماعی به ویژه برای نرخ رشد مفید است، احتمالاً به این دلیل که مصرف زودهنگام خوراک جامد را تشویق می‌کند و از انتقال تدریجی در زمان از شیرگیری حمایت می‌کند (Jensen و همکاران، ۲۰۱۵).

سایر رفتارهای تحت تأثیر شامل توانایی گوساله‌هایی که به صورت جفتی نگهداری می‌شوند برای یادگیری و انطباق با محرک‌های آموزشی آسان‌تر از گوساله‌های نگهداری شده انفرادی است و همچنین توانایی یادگیری تشخیص اشیاء جدید که می‌تواند آنها را در برابر تغییرات در مدیریت و جایگاه انعطاف‌پذیرتر کند (Gaillard و همکاران، ۲۰۱۴). این تأثیرات مثبت می‌توانند پس از از شیرگیری نیز ادامه یابند، به طوری که گوساله‌هایی که به گروه‌های بزرگتر منتقل می‌شوند، همچنان تمایل به نزدیکی به هم‌آغل‌های قبلی خود را نشان می‌دهند (Bolt و همکاران، ۲۰۱۷؛ Lindner و همکاران، ۲۰۲۱؛ Zhang و همکاران، ۲۰۲۱).

مدیریت گروه‌های بزرگتر گوساله‌ها چگونه است؟

جایگاه گروهی در مقایسه با مدیریت جایگاه انفرادی گوساله‌ها، نیاز به زمان کمتری دارد – کمتر از یک دقیقه به ازای هر گوساله در روز در مقایسه با ۱۰ دقیقه به ازای هر گوساله در روز، به ترتیب (Kung و همکاران، ۱۹۹۷) – بنابراین می‌تواند یک انتخاب محبوب برای کارکنان مزرعه برای کمک به افزایش کارایی باشد.

اندازه گروه‌ها می‌تواند از سه تا ۳۰ گوساله متغیر باشد، بسته به سیستم مزرعه، اما معمول است که مزارع شیوع بیماری بیشتری را در جایگاه‌های گروهی گزارش کنند، به طوری که گروه‌های ۶ تا ۹ گوساله بیماری کمتری نسبت به گروه‌های ۱۲ تا ۱۸ گوساله دارند (Losinger و Heinrichs، ۱۹۹۶). نگهداری گوساله‌ها در گروه‌های بزرگتر تمایل به افزایش عملکرد شناختی و انعطاف‌پذیری رفتاری آنها دارد (Velasquez-Munoz و همکاران، ۲۰۲۳)، که احتمالاً با تنوع زیاد در محیطی که گوساله‌های نگهداری شده به شیوه گروهی در آن پرورش می‌یابند در مقایسه با گوساله‌های نگهداری شده به شیوه انفرادی مرتبط است (Costa و همکاران، ۲۰۱۶).

نشان داده شده است که گوساله‌های نگهداری شده در گروه‌های شش تایی زمان بیشتری را صرف خوردن خوراک جامد می‌کنند و دو هفته زودتر نشخوار را شروع می‌کنند در مقایسه با گوساله‌های نگهداری شده انفرادی (Babu و همکاران، ۲۰۰۴)، و جایگاه گروهی عموماً منجر به افزایش فضای اختصاص داده شده به هر گوساله می‌شود که رفتارهای فعال مانند دویدن و بازی را افزایش می‌دهد (Jensen و همکاران، ۱۹۹۸؛ Sutherland و Dowling، ۲۰۱۴).

نتیجه‌گیری

پس، آیا گوساله‌ها بین همدیگر دوست دارند؟ بله، گوساله‌ها دوست دارند زمان را با دوستان خود (گوساله‌های دیگر) بگذرانند، که به آنها امکان یادگیری و بازی با هم را می‌دهد، که در واقع می‌تواند به بهبود رشد، سلامت و بقای تلیسه (Heifer) شیری کمک کند.

جایگاه اجتماعی نیازهای تکاملی گاوها را برآورده می‌کند، و همچنین مورد ترجیح عموم مردم است، بنابراین ما باید دامداران خود را تشویق کنیم که به سمت این نوع جایگاه حرکت کنند.

گروه‌بندی چالش‌هایی را به همراه دارد، و نیاز به مدیریت خوب دارد – به ویژه در مورد تشخیص گوساله‌های بیمار – اما این چالش می‌تواند با روش‌های عملیاتی استاندارد دامپزشکی خوب برای درمان‌ها، در کنار رعایت بهداشت خوب و رژیم‌های تسریع شده شیردهی (Accelerated milk feeding regimes) حمایت شود.

نویسنده سوفی ماهندران در سال ۲۰۱۲ فارغ‌التحصیل شد و سپس یک دوره کارآموزی و رزیدنتی در زمینه پزشکی حیوانات تولیدی را به پایان رساند. او در سال ۲۰۱۹ دیپلمات کالج اروپایی مدیریت سلامت گاوی شد و دکترای خود را در زمینه سلامت گوساله در RVC در سال ۲۰۲۴ به پایان رساند.


ترجمه و تنظیم: تحریریه وهمن