اسهال گوساله عبارت است از مدفوع شلی که برای دو روز یا بیشتر دوام داشته باشد و به همراه آن کاهش اشتها، بی‌حالی، کم آبی و تب رخ دهد. از آنجایی که ۷۵٪ تلفات گوساله شیری در یک سالگی مربوط به ماه اول تولد می شود و ۵۶.۵٪ آن مربوط به رخداد اسهال می‌باشد، توجه به این بیماری اهمییت بالایی دارد. راهکار‌های متعددی برای کاهش بروز اسهال قابل اجراست، من جمله: خوراندن آغوز با کیفیت بالا و در دفعات مکرر، کاهش پوز زدن ( تماس پوزه یک گوساله به دیگری)، پیروی از راهکارهای ضدعفونی مناسب بین گوساله ها، واکسیناسیون ماده گاو قبل از زایمان و ... .

علل اسهال

  • تغذیه‌ای: افزایش حجم غذا، تغییر دمای غذا، دمای پایین غذا، رقیق بودن شیر خشک، تغییر برند شیر خشک، تغییر از شیر حذفی به شیر خشک و ...
  • عفونی: باکتری ها یا ویروس ها مثل: روتاویروس، کروناویروس، ای. کلای، سالمونلا، کریپتوسپوریدیوم و بسیاری عوامل دیگر.

نشانه‌های درمانگاهی

  • مدفوع آبکی و رقیق
  • چشم گود افتاده
  • چروک پوست
  • رخوت / افسردگی
  • مخاطات چسبناک و خشک (پوزه خشک)
  • انتهای بدن سرد ( لبه گوش، قلم دست و پا، دم، پوزه)
  • نبض ضعیف
  • لثه سفید / خشک

برای قوام مدفوع سیستم نمره دهی مدفوع قابل استفاده است که در تصاویر زیر نمونه‌هایی را مشاهده می‌کنید.

سیستم نمره‌دهی مدفوع گوساله
نمره شماره ۱ - اسهال خفیف یا ملایم
نمره شماره ۲ - اسهال متوسط
نمره شماره ۳ - اسهال شدید

شما می‌توانید برای گوساله خود میزان او آر اس (محلول خوراکی بازآبدار شدن) مورد نیاز بر حسب میزان آب از دست رفته را محاسبه کنید. برای محاسبه میزان آن برای یک گوساله،‌ وزن گوساله را در درصد کم آبی آن ضرب کنید. میزان به دست آمده لیتر مورد نیاز گوساله در روز به علاوه شیر یا شیرخشک مورد نیاز آن می باشد. بنابراین نصف این مقدار محلول او آر اس مورد نیاز خواهد بود.

وضعیت کم‌آبی
نشانه‌ها
۵ تا ۶ درصد
اسهال، بدون نشانه درمانگاهی، رفلکس مکش قوی
۶ تا ۸ درصد
افسردگی ملایم، برگشتن پوست ۲ تا ۶ ثانیه، مکش دارد، چشم گود افتاده، ضعف بدنی
۸ تا ۱۰ درصد
افسرده، زمین گیر، چشم‌های بسیار گود افتاده، لثه خشک، برگشتن پوست > ۶ ثانیه
۱۰ تا ۱۴ درصد
گوساله نمی‌ایستد، انتهای سرد بدن، پوست وقتی کشیده می‌شود برنمی‌گردد، حالت کما
بالای ۱۴ درصد
مرگ

مثال

یک گوساله ۳۵ کیلوگرمی که ۶٪ کم آبی تجربه می کند به ۲.۱ لیتر مایعات خوراکی نیاز دارد. نصف آن حجم او آر اس مورد نیاز بوده و بنابراین باید حدود ۱.۰۵ لیتر او آر اس برای این گوساله در روز فراهم کرد. در واقع اگر بخواهیم نیاز روزانه گوساله را حساب کنیم باید میزان شیری که به شکل معمول دراختیار آن هست را به این مقدار اضافه کنیم که اگر ما ۱۰٪ وزن بدن شیر بدهیم می شود ۳.۵ لیتر شیر که با ۲.۱ لیتر مجموعاً ۴.۶ لیتر در روز مایعات باید در اختیار این گوساله که دچار اسهال شده قرار بگیرد.

اگر درباره این مطلب سوالی دارید با وهمن درمیان بگذارید!

منبع

بخش ترویج دانشگاه پنسیلوانیا